Jaką przyczepę można ciągnąć za pojazdem na prawo jazdy kat. B

Kierowca zamierzający ciągnąć przyczepę musi poznać kilka istotnych informacji na temat uprawnień i możliwości technicznych jakie musi spełnić pojazd, do którego podpinamy przyczepę. Nie ma znaczenia jakie jest przeznaczenie przyczepy może to być przyczepa kempingowa, tzw. laweta, specjalistyczna przyczepa do przewozu np. łódki, jachtu, reklamowa, budowlana, platformowa, czy zwykła przyczepka lekka uniwersalna, towarowa lub bagażowa. Przed rozpoczęciem podróży należ zadać sobie pytanie:

Czy dany kierowca może prowadzić dany zespół pojazdów?

Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie, należy przeanalizować zastrzeżenia dotyczące prawa jazdy oraz masy pojazdu, przyczepy oraz całego zestawu, ponieważ warunki muszą być spełnione łącznie.

Jaka kategoria prawo jazdy?

Zacznijmy od podstaw, najpierw przypomnijmy do czego uprawnia posiadanie prawa jazdy kat. B oraz wyjaśnimy definicję przyczepy.

Ustawa o Kierujących Pojazdami - rozwiń

Art. 6 ust. 1 Prawo jazdy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania:

6) kategorii B:
a) pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla,
b) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej,
c) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 4250 kg, z zastrzeżeniem ust. 2,
d) pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

ust. 2: Zespołem pojazdów, o którym mowa w ust. 1 pkt 6 lit. c, którego dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 t, może kierować osoba, która zdała część praktyczną egzaminu państwowego, potwierdzoną wpisem do prawa jazdy.

Ustawa - Prawo o ruchu drogowym - rozwiń

Art.2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

50) przyczepa –pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem;

51) przyczepa lekka –przyczepę, której dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 750 kg;

52) naczepa –przyczepę, której część spoczywa na pojeździe silnikowym i obciąża ten pojazd

Na podstawie przytoczonych powyżej definicji możemy wyróżnić:

Trzy rodzaje uprawnień do kierowania samochodu osobowego (kat. B) z przyczepą

Prawo jazdy kat. B

Kategoria B uprawnia do kierowania pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t wraz z przyczepą:

  • lekką nie przekraczającą 750 kg. Przyczepa lekka nie musi posiadać hamulca najazdowego. Czyli razem zestaw nie może przekroczyć 4 250 kg.
  • przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 3 500 kg.

Prawo jazdy kat. B z kodem 96

Kod 96 – potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania zespołem pojazdów złożonym z pojazdu kat. B oraz z przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 4 250 kg.

Aby uzyskać kod 96, nie jest wymagany kurs, należy tylko udać się do Wydziału Komunikacji, aby otrzymać profil kandydata kierowcy oraz zdać część praktyczną egzaminu państwowego w Ośrodku Ruchu Drogowego.

Prawo jazdy kat. B+E

Uprawnia do kierowania pojazdem określonym odpowiednio w prawie jazdy kategorii B (o DMC nieprzekraczającej 3,5 t) wraz z przyczepą, przy czym dopuszczalna masa całkowita ciągniętej przyczepy nie może przekraczać 3,5 t. Oznacza to, że mając kategorię B+E można teoretyczne kierować zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 7 t.

Zapisz się na kurs prawa jazdy już dziś!
zapisy online

 

Warunki techniczne pojazdu i przyczepy

Jak wyżej wspomniano, oprócz wymaganych uprawnień kierowcy, należ również sprawdzić przepisy dotyczące warunków technicznych pojazdu oraz przyczepy.

Rozporządzenie - rozwiń

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia

§ 3. 

4. Dopuszczalna masa całkowita samochodu osobowego nie może przekroczyć

maksymalnej masy całkowitej określonej przez producenta. Zasada ta dotyczy także nacisków osi, przy czym:

  1. ) w przypadku pojazdów przeznaczonych do ciągnięcia przyczepy producent może określić inną, wyższą wartość maksymalnego nacisku osi tylnej stosowaną wyłącznie podczas ciągnięcia przyczepy;
  2. ) w przypadku wyposażenia pojazdu w urządzenia sprzęgające producent podaje w jego pobliżu maksymalne statyczne obciążenia pionowe tego urządzenia;
  3. ) suma maksymalnych nacisków osi nie może być mniejsza niż maksymalna masa całkowita pojazdu, a nacisk osi przedniej przy maksymalnym nacisku na oś tylną oraz maksymalnej masie całkowitej pojazdu nie może być mniejszy niż 30% maksymalnej masy całkowitej;
  4. ) dopuszczalna masa całkowita ciągniętej przez pojazd samochodowy przyczepy z hamulcem nie może przekroczyć:
    a) wartości znamionowej urządzenia sprzęgającego,
    b) dopuszczalnej masy całkowitej tego pojazdu,
    c) maksymalnej masy ciągniętej określonej dla tego pojazdu przez producenta,
    d) 3500 kg, z tym że w przypadku samochodu terenowego, zgodnie z definicją zawartą w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 30 grudnia 2003 r. w sprawie homologacji pojazdów samochodowych i przyczep (Dz. U. z 2004 r. Nr 5, poz. 30), masa ta może ulec zwiększeniu do 150% wartości wynikającej z wartości znamionowej urządzenia sprzęgającego przy zachowaniu pozostałych warunków.

5. Dopuszczalna masa całkowita ciągniętej przez samochód osobowy przyczepy bez hamulca nie może przekroczyć:

a) maksymalnej masy ciągniętej określonej dla tego pojazdu przez producenta lub połowy dopuszczalnej masy całkowitej tego pojazdu; należy zastosować mniejszą wartość,
b) 750 kg.

Hamulce § 14. 

5. Przyczepa powinna być wyposażona w następujące rodzaje hamulców:

  1. ) hamulec roboczy:
    a) spełniający wymagania określone w ust. 1 pkt 1 (czyli hamulec roboczy działający na wszystkie koła – przeznaczony do zmniejszania prędkości pojazdu i zatrzymywania go w sposób niezawodny, szybki i skuteczny, niezależnie od jego prędkości i obciążenia oraz od kąta wzniesienia lub spadku jezdni, z możliwością: a) regulowania intensywności hamowania, b) dokonywania hamowania z miejsca kierowcy bez użycia rąk; w odniesieniu do pojazdu, c) inwalidzkiego dopuszcza się użycie jednej ręki;),
    b) uruchamiany z miejsca kierowcy jednym ruchem łącznie z hamulcem roboczym pojazdu ciągnącego, z zastrzeżeniem przepisu ust. 7,
    c) zapewniający samoczynne zatrzymanie przyczepy w razie zerwania podczas jazdy połączenia z pojazdem ciągnącym;
  2. ) hamulec postojowy:
    a) działający również, gdy przyczepa jest odłączona od pojazdu ciągnącego,
    b) uruchamiany z zewnątrz, a w odniesieniu do przyczepy przystosowanej do przewozu osób – uruchamiany również z wnętrza przyczepy; przez uruchamianie rozumie się również zwalnianie hamulca.

6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się do:

  1. ) przyczepy lekkiej, pod warunkiem że niezależnie od urządzenia łączącego przyczepa ta ma dodatkowe połączenie (łańcuch, linka), które w razie zerwania głównego urządzenia łączącego będzie zapobiegało dotykaniu jezdni przez dyszel i zapewniało niezbędną kierowalność przyczepy; jeżeli jednak dopuszczalna masa całkowita takiej przyczepy jest większa niż połowa masy własnej pojazdu ciągnącego, powinna ona spełniać wymagania określone w ust. 7;
  2. ) jednoosiowej przyczepy dłużycowej.

7. W przyczepie o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, przeznaczonej do ciągnięcia przez pojazd, którego dopuszczalna masa całkowita wynosi nie mniej niż 1,33 dopuszczalnej masy całkowitej przyczepy, dopuszcza się hamulec roboczy typu bezwładnościowego (najazdowy), działający co najmniej na koła jednej osi; 

Każdy samochód, który może ciągnąć przyczepę, ma inną masę, wielkość i moc jednostki napędowej. Dlatego w dowodzie rejestracyjnym pojazdu są umieszczone informacje, które ułatwią dobór przyczepy:

F.2 – dopuszczalna masa całkowita pojazdu (DMC) w kg;

O.1 – maksymalna masa całkowita przyczepy z hamulcem (w kg);

O.2 – maksymalna masa całkowita przyczepy bez hamulca (w kg).

Dopuszczalna masa całkowita (DMC) jest to największa określona masa pojazdu obciążonego osobami i ładunkiem dopuszczonym do poruszania się po drodze.

W dowodzie rejestracyjnym przyczepy również można sprawdzić DMC, w rubryce: F.1 – maksymalna masa całkowita pojazdu, F.2 – dopuszczalna masa całkowita pojazdu. Pamiętaj, że DMC przyczepy (F.2), nie może być większa od podanej ilości w dowodzie rejestracyjnym samochodu pod pozycją O.1.

Przyczepa z hamulcem najazdowym

Niestety to nie koniec analizy, ponieważ określona w dowodzie rejestracyjnym pojazdu wartość w rubryce O.1 jest podana dla przyczep z hamulcem uruchamianym z miejsca (pozycji) kierowcy, czyli np. z pneumatycznym układem hamulcowym, a przyczepy do samochodów osobowych są wyposażone w hamulec najazdowy. Hamulec najazdowy (inaczej zwany bezwładnościowym) jest to hamulec, który wykorzystuje siłę powstającą między pojazdem, a przyczepą pod wpływem najeżdżania przyczepy na hamujący pojazd. Może występować w przyczepie o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t. [źródło: wikipedia] Sprawę rozwiązuje § 14 pkt 7 cytowanego powyżej Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31.12.2002 w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, zgodnie z którym stosunek dopuszczalnej masy całkowitej (DMC) pojazdu do DMC przyczepy musi wynosić 1,33 : 1. Aby łatwiej to zrozumieć zaprezentujemy przykład.

Jak obliczyć DMC ciągniętej przyczepy?

WARIANT I

DMC pojazdu z pozycji F2 / DMC przyczepy innej niż lekka 1,33

Przykład 1 - ROZWIŃ

DMC pojazdu z pozycji F2 w dowodzie rejestracyjnym wynosi 2530 kg

DMC przyczepy innej niż lekka (ponieważ przyczepa lekka nie musi posiadać hamulców) wynosi 1200 kg

2530 kg / 1200 kg = 2,1       >   1,33

Czyli przyczepa o DMC 1200 kg może być użyta do samochodu o DMC 2530 kg.

Natomiast analizując DMC zestawu – 2530 kg + 1200 kg = 3730 kg wynika, że kierowca musi posiadać prawo jazdy kat. B z kodem 96.

Przykład 2 - ROZWIŃ

DMC pojazdu z pozycji F2 wynosi 2530 kg

DMC przyczepy innej niż lekka wynosi 1950 kg

2530 kg / 1950 kg = 1,29       <   1,33

Czyli przyczepy o DMC 1950 kg nie można użyć do samochodu o DMC 2530 kg.

WARIANT II

DMC pojazdu z pozycji F2 / 1,33 = maksymalna masa przyczepy z hamulcem najazdowym

Używając powyższego wzoru można określić jakie maksymalnie DMC może mieć przyczepa z hamulcem najazdowym w zaprezentowanym pojeździe.

Przykład 3 - ROZWIŃ

DMC pojazdu z pozycji F2 w dowodzie rejestracyjnym wynosi 2530 kg

2530 kg / 1,33 = 1902 kg.

Czyli maksymalna masa przyczepy z hamulcem najazdowym wynosi 1902 kg.

Pamiętaj, że w zależności od podanej dopuszczalnej masy całkowitej użytej przyczepy będzie zależało jakie uprawnienia musi posiadać kierowca. 

  1. Czyli jeśli będzie to przyczepa o dmc do 750 kg wystarczy prawo jazdy kat. B, 
  2. jeśli przyczepa będzie inna niż lekka, ale łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekroczy 3,5 tony również wystarczy prawo jazdy kat. B,
  3. jeśli przyczepa będzie inna niż lekka oraz łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów jest w przedziale powyżej 3 500 kg, ale nie przekracza 4 250 kg, potrzebne będzie uprawnienie B96, 
  4. jeśli natomiast DMC zestawu przekracza 4250 kg ale nie jest większe niż 7 000 kg kierowca musi posiadać prawo jazdy kat. B+E.

 

Dla zestawu pojazdów o DMC powyżej 3,5 tony obowiązuje ViaTOLL 

Warto pamiętać, że w Polsce na wielu odcinkach dróg obowiązują opłaty, które dotyczą pojazdów i zespołów pojazdów o DMC większym niż 3500 kg. Aby móc po nich jeździć zestawem o DMC powyżej 3500 kg zobowiązani jesteśmy do wniesienia opłaty za korzystanie z dróg płatnych czyli Viatoll. Od 1 lipca 2011 r. pojazdy i zestawy pojazdów o masie przekraczającej 3,5 tony, są traktowane identycznie, jak samochody ciężarowe. Dlatego jeśli zestaw przekroczy masę 3,5 tony, należy zarejestrować się w systemie viaTOLL, z góry zapłacić i zaopatrzyć się w viabox, który obsługuje bramownice viatoll.

Co jeszcze musisz wiedzieć zanim wyruszysz w podróż

Rzeczywista masa całkowita przyczepy ciągniętej przez samochód osobowy, samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej pojazdu ciągnącego. Ze względu na bezpieczeństwo kierowcy oraz innych użytkowników drogi pamiętaj, że w trakcie kontroli drogowej pojazd oraz przyczepa z ładunkiem może być zważona i  masa przyczepy nie może przekroczyć masy samochodu.

wyjazd nad jezioro z przeczepą kampingową

Ustawa – Prawo o ruchu drogowym

Art.  62. 

4. Zespół pojazdów może składać się najwyżej z 3 pojazdów, a zespół ciągnięty przez pojazd silnikowy inny niż ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobieżny – z 2 pojazdów.
4a. Długość zespołu 2 pojazdów nie może przekraczać 18,75 m, a 3 pojazdów – 22 m, z wyjątkiem zespołu pojazdów złożonego z:
1) pojazdu samochodowego i naczepy, których długość nie może przekraczać 16,5 m;

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia

§ 2. 

  1. Długość pojazdu nie może przekraczać w przypadku:
    1) pojazdu samochodowego, z wyjątkiem autobusu – 12,00 m;
    2) przyczepy, z wyjątkiem naczepy – 12,00 m;
    3) pojazdu członowego – 16,50 m;
    4) zespołu złożonego z pojazdu silnikowego i przyczepy – 18,75 m;

Wyjaśniając pojazd członowy to zespół pojazdów składający się z pojazdu silnikowego złączonego z naczepą.

Ograniczenia prędkości dla pojazdu z przyczepą

Prędkości jazdy z przyczepą obowiązujące w Polsce (stan na czerwiec 2020 rok):

  • 50 km/h w terenie zabudowanym w godzinach od 5:00 do 23:00;

  • 60 km/h w terenie zabudowanym w godzinach od 23:00 do 5:00;

  • 70 km/h poza terenem zabudowanym na drogach jednojezdniowych;

  • 80 km/h poza terenem zabudowanym na drogach dwujezdniowych o 2 pasach w każdą stronę;

  • 80 km/h poza terenem zabudowanym na drogach ekspresowych jednojezdniowych i dwujezdniowych;

  • 80 km/h poza terenem zabudowanym na autostradach.

Powinniśmy bezwzględnie trzymać się tych ograniczeń, szczególnie mając w pamięci, że jazda z przyczepą znacząco wydłuża drogą hamowania.

Zestawienie dopuszczalnych zespołów pojazdów dla kat. B składających się z poj. samochodowego i przyczepy

 

Podsumowując

  1. Przyczepa powyżej 750 kilogramów musi posiadać hamulec.

  2. Rzeczywista masa przyczepy musi być mniejsza od rzeczywistej masy ciągnącego ją pojazdu.

  3. Masa i rodzaj przyczepy jaką możesz ciągnąć musisz sprawdzić w dowodzie rejestracyjnym samochodu, w rubryce:
    O.1 – maksymalna masa całkowita przyczepy z hamulcem w kg.
    O.2 – maksymalna masa całkowita przyczepy bez hamulca w kg.
    Jeżeli w dowodzie rejestracyjnym wartość masy przyczepy jest większa niż wpis w rubryce O.2, to przyczepa obligatoryjnie musi posiadać hamulec.

  4. Wartość podana w rubryce O.1 dotyczy przyczepy z hamulcem uruchamianym z miejsca (pozycji) kierowcy, natomiast przyczepy do 3.5 tony najczęściej są wyposażone w hamulec najazdowy. Aby dowiedzieć się, jaka jest maksymalna dopuszczalna masa całkowita przyczepy z hamulcem najazdowym należy DMC pojazdu z pozycji F2 w dowodzie rejestracyjnym pojazdu podzielić przez 1,33.

  5. Ogromny wpływ na zachowanie przyczepy ma jej masa własna. Im cięższa jest przyczepa, tym bardziej obciążamy silnik i cały zespół przeniesienia siły napędowej auta. Ma to również wpływ na bezpieczeństwo i komfort jazdy.

  6. Na wielu odcinkach dróg w Polsce obowiązują opłaty, które dotyczą pojazdów i zespołów pojazdów o DMC większym niż 3500 kg. Aby móc po nich jeździć takim zestawem trzeba zarejestrować się w systemie ViaTOLL.

Stan prawny na dzień 20 sierpień 2020 r.

 
 
 
 

Polecane artykuły

5/5 - (53 votes)
Subscribe
Powiadom o

3 komentarzy
najnowszy
najstarszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Kamil
3 lat temu

Mogę moją kategorią B mógłbym na przykład wozić przyczepe lawete na 2 auta ?

Grzegorz
3 lat temu
Reply to  Kamil

Ciekaw sam jestem

Marcin
3 lat temu
Reply to  Kamil

zależy co pisze w dowodzie lawety i osobówki … pewnie cały zestaw przekroczy wage… trzeba więc
b+e

Ustawienia Cookies
Używamy plików cookies, aby ulepszyć wrażenia i funkcjonalność naszej witryny. Możesz zablokować lub usunąć cookies z poziomu ustawień swojej przeglądarki. Aby uzyskać więcej informacji, sprawdź Polityka prywatności
Youtube
Zgoda na wyświetlanie treści: Youtube
Vimeo
Zgoda na wyświetlanie treści: Vimeo
Google Maps
Zgoda na wyświetlanie treści: Google